اختلافات فرقه اى پس از رحلت امام حسن عسکرى علیه السلام
پس از شهادت امام عسکرى علیه السلام اختلاف بسیارى در اجتماع شیعه افتاد به گونه اى که فرقه هاى بسیارى پدید آمد که از آن جمله است:
۱ـ فرقه ى عسکریّه، که امام حسن عسکرى علیه السلام را غایب قائم مى دانند و قائلند که او نمرده و بعضى گفتند که وفات کرده و بعد از آن زنده شده و مستند این جماعت یا خبر ضعیفى است که خود منفردند در نقل آن. یا خبر معتبرى که ابداً دلالت ندارد بر مقصود ایشان یا تأویلى در اخبار معتبره بى شاهد و برهان یا حدسى و تخمینى که تجاوز نکند از وهم و گمان.
و چگونه روا دارد عاقلى که چنین مطلب بزرگ و منصب عظیمى را براى شخصى ثابت کند که زمام دین و جان و عِرض و مال تمام عباد به دست او باشد و تواند از عهده ى حفظ و حراست و تکمیل و قوت آن برآید به خبرى ضعیف و مستندى سخیف، هر چند معارض و منافى براى او نباشد(۱).
۲ـ فرقه اى مى گویند امام زمان علیه السلام در شکم مادر است و هنوز متولد نشده است.
۳ـ و فرقه اى مى گویند امام حسن عسکرى علیه السلام مرده است و بعداً زنده مى شود.
۴ـ و فرقه اى امام حسن عسکرى علیه السلام را به امامت قبول دارند ولى مى گویند: ولادت فرزند براى او مسلم نشده و ما فعلاً در ایام فترت(۲) هستیم.
عقیده هاى فاسد
عقیده ى همه ى آنها از چند جهت فاسد و باطل است:
کسانى که مى گویند امام حسن عسکرى علیه السلام داراى فرزندى نبوده بلکه مشهور است که چنین فرزندى که امام زمان علیه السلام خواهد بود بعداً متولد مى گردد، عقیده ى اینان باطل است.
زیرا لازمه ى این عقیده این است که زمان از وجود امام خالى بماند در صورتى که فساد آن معلوم است. مضافاً به اینکه ولادت پسر امام حسن عسکرى علیه السلام معروف بوده و روایات آنرا نقل نموده اند و آنها که مى گویند: موضوع براى ما مشتبه شده نمى دانیم امام حسن عسکرى علیه السلام پسرى داشته یا نه، پس به امامت خود وى باقى خواهیم بود تا ولادت فرزندش مسلم گردد.به دلیلى که گفتیم لازمه ى این عقیده اینست که زمان از وجود امام خالى خواهد ماند، و این نیز باطل است.
و همینطور کسانى که معتقدند بعد از امام حسن عسکرى علیه السلام امامى نیست و آنها که مى گویند امام حسن عسکرى علیه السلام رحلت کرده و بعد از مرگ زنده مى شود نیز عقیده اى باطل دارند.
زیرا چنانکه گفتیم لازم مى آید که از هنگام مرگ تا وقتى که خداوند او را زنده کند زمان از وجود امام خالى بماند و این محال است. «لولا الحجّة لساخت الأرض بأهلها» اگر حجت پروردگار نباشد زمین ساکنان خود را به کام خود فرو مى برد.
روایتى که اینان در این مورد دستاویز قرار مى دهند که: «صاحب الامر بعد از مردن زنده مى شود و از این جهت او را قائم مى گویند که بعد از مرگش قیام خواهد کرد» بر فرض که این روایت صحیح باشد، منظور اینست که بعد از آنکه نامش فراموش شد بطورى که مردم نام او را بزبان نمى آورند مگر کسانى که معتقد به امامت او هستند خداوند او را براى همه ى مردم ظاهر مى گرداند. از این گذشته این بیان رسیده که هر امامى که بعد از امام دیگر مى آید قائم نامیده مى شود.
ـــــــــــــــــــــ
۱. نجم الثاقب، ص ۲۱۶.
۲. فترت: زمان مابین هر پیامبر تا پیامبر بعدى مانند زمان پس از حضرت عیسی علیه السلام تا بعثت حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله را گویند.
منبع: کتاب غیبت صغری امام عصر (ارواحنا فداه)